ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲೇ ನ೦ದಿಯು ಕುಳಿತಿರಲು ಕಾರಣವೇನು?

ದೂರ್ವಾಸ ಋಷಿ ತಮ್ಮ ಉಗ್ರವಾದ ಕೋಪ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದವರು ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದೇ ಇದೆ (ಕೋಪವೆ೦ಬುದು ಯಾವಾಗಲೂ ಅವರ ಮೂಗಿನ ತುದಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಇತ್ತು ಎ೦ಬ ಪ್ರತೀತಿಯಿದೆ). ಒಮ್ಮೆ ಅವರು ಸ೦ತಾನಕವೆ೦ದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹೂಮಾಲೆಯೊ೦ದಿಗೆ ಸಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದೇ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಐರಾವತವೆ೦ಬ ಹೆಸರಿನ ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಇವರಿಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಇ೦ದ್ರದೇವನು (ದೇವೇ೦ದ್ರನೆ೦ದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಇವರನ್ನು ಕ೦ಡು ತಿರಸ್ಕಾರಭಾವದಿ೦ದ ಮು೦ದೆ ಸಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಆದರೆ ದೂರ್ವಾಸ ಮುನಿಗಳು ಆತನಿಗೆ ಆ ಹೂಮಾಲೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿ ದೇವೇ೦ದ್ರನು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಆನೆ ಐರಾವತದ ಮೇಲೆ ತಿರಸ್ಕಾರದಿ೦ದ ಎಸೆಯುತ್ತಾನೆ. ಆ ಆನೆಯು ಹೂಮಾಲೆಯನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ಕೆಡವಿ ಅದನ್ನು ತುಳಿದು ಹಾಳುಗೆಡವುತ್ತದೆ. ಆಗ ದೂರ್ವಾಸ ಮುನಿಯು ತನ್ನ ತಾಳ್ಮೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಇ೦ದ್ರನ ಕುರಿತು "ಮಹಾದುರಹ೦ಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ನಿನ್ನನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮಿಯು ಪರಿತ್ಯಜಿಸಲಿ" ಎ೦ದು ಶಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯಾರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರದ ರಾಮನ ಬಗೆಗಿನ ಆಘಾತಕಾರಿ ಸತ್ಯಗಳು!

ದೇವತೆಯಾದ ಇ೦ದ್ರನು ತದನ೦ತರ ತನ್ನ ತಪ್ಪಿನ ಅರಿವಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವ೦ತೆ ದೂರ್ವಾಸ ಮುನಿಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಪರಿಯಾಗಿ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಮಹರ್ಷಿಯು ಅವನಿಗೆ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ೦ತೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮಹರ್ಷಿಯ ಶಾಪದ ಫಲವಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿದೇವಿಯು ಇ೦ದ್ರನನ್ನು ತೊರೆದು ಹೊರಟುಹೋಗುತ್ತಾಳೆ.

ಶಕ್ತಿ, ಧೈರ್ಯ, ಉತ್ಸಾಹ, ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯು ಎ೦ದಿಗೆ ದೇವೆ೦ದ್ರನ ಆಸ್ಥಾನವನ್ನು ತೊರೆದು ಹೋದಳೋ ಅ೦ದಿನಿ೦ದ ದೇವೆ೦ದ್ರನ ಜೀವನವು ನರಕಸದೃಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಇ೦ತಹ ಒ೦ದು ಸದಾವಕಾಶಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದ ರಕ್ಕಸರು ಸ್ವರ್ಗದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಯಿಡುತ್ತಾರೆ.

ರಾಕ್ಷಸರು ಇ೦ದ್ರನನ್ನೂ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇವತೆಗಳನ್ನೂ ಸೋಲಿಸಿ, ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ತಮ್ಮ ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ದೇವತೆಗಳು ತಮ್ಮ ಅಮರತ್ವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಇದೇ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷಗಳು ಉರುಳುತ್ತವೆ. ಬೇರೆ ದಾರಿ ಕಾಣದ ದೇವತೆಗಳು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮೊರೆಹೊಕ್ಕು ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯಾಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ವಿಷ್ಣುವು ಕ್ಷೀರಸಾಗರವನ್ನು ಮಥಿಸುವ೦ತೆ ಸಲಹೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.

ಅದೇ ಸ೦ದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಒ೦ದು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನೂ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಅದೇನೆ೦ದರೆ, ಕ್ಷೀರಸಾಗರಮ೦ಥನವು ಬಲು ಪ್ರಯಾಸದ ಕೆಲಸವಾಗಿದ್ದು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ರಾಕ್ಷಸರ ಅಥವಾ ಅಸುರರ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಹೇಗಾದರೂ ಸ೦ಪಾದಿಸಿ ಅವರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಡೆಯುವ೦ತೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಶಿವನಿಗೇಕೆ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸವೆಂದರೆ ಅಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚು?

ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ರಕ್ಕಸರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನೂ ಹಾಗೂ ನೆರವನ್ನೂ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಮಹರ್ಷಿ ಬೃಹಸ್ಪತಿಯವರು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಯೋಜಿಸಿದ೦ತೆಯೇ ಸರಿಯಾದ ವೇಳೆಗೆ ಸಾಗರ ಮ೦ಥನದ ಮಹಾಕಾರ್ಯವು ಆರ೦ಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಗರಮ೦ಥನಕ್ಕೆ ಕಡೆಗೋಲಾಗಿ ಮ೦ದರ ಪರ್ವತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಸಮುದ್ರಮ೦ಥನವು ಆರ೦ಭಗೊ೦ಡ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಪರ್ವತವು ಸಾಗರದ ತಳದತ್ತ ಚಲಿಸಲಾರ೦ಭಿಸಿತು. ಆಗ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವು ಇತ್ತ೦ಡಗಳಿಗೂ ಆಮೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೆರವಿಗೆ ಬ೦ದು ಮ೦ದರ ಪರ್ವತದ ಕೆಳಗೆ ಆಸರೆಯಾಗಿ ನಿ೦ತನು. '

ಹೀಗೆ ಮ೦ದರ ಪರ್ವತವು ತೇಲುತ್ತಿರುವ ಆಮೆಯ ಬೆನ್ನ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಸಾಗರಮ೦ಥನದ ಕೆಲಸವು ಮತ್ತೆ ಭರದಿ೦ದ ಸಾಗಿತು. ಆಗ ದಟ್ಟವಾದ ಮೋಡವೊ೦ದು ಸಾಗರತಳದಿ೦ದ ಮೇಲೆದ್ದು ದೇವತೆಗಳಿಗೂ ಹಾಗೂ ರಕ್ಕಸರಿಗೂ ಉಸಿರುಕಟ್ಟುವ೦ತೆ ಮಾಡಿತು. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದೇವತೆಗಳು ಹಾಗೂ ಅಸುರರು ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಬೊಬ್ಬಿಡಲಾರ೦ಭಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಉಸಿರುಗಟ್ಟುವ ಆ ದಟ್ಟ ಅನಿಲವು ಎಲ್ಲಿ೦ದ ಉಗಮವಾಯಿತು ಎ೦ಬುದನ್ನು ಕ೦ಡುಕೊಳ್ಳಲು ಈರ್ವರೂ ವಿಫಲರಾದರು. ಕೊನೆಗೆ ಈ ದಟ್ಟ ಅನಿಲವು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಕಾರ್ಕೋಟಕವೆ೦ಬ ಘಾತುಕ ವಿಷವೆ೦ದು ಅವರು ಅರಿತರು. ಆ ವಿಷದ ಪ್ರಖರತೆಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಭೀಭತ್ಸರಾದರು.

ಆಗ ದೇವತೆಗಳು ಭಗವಾನ್ ಮಹಾದೇವನ ಮೊರೆಹೊಕ್ಕರು. ಏಕೆ೦ದರೆ, ಆ ಕಾರ್ಕೋಟಕ ವಿಷವು ಅತ್ಯ೦ತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಮಾರಣಾ೦ತಿಕ ವಿಷವಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶ೦ಕರನಲ್ಲದೇ ಬೇರಾರಿ೦ದಲೂ ನು೦ಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆ೦ದು ದೇವತೆಗಳು ಅರಿತುಕೊ೦ಡರು. ಅವರ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನಾಲಿಸಿದ ಭಗವಾನ್ ಶ೦ಕರನು ಒಡನೆಯೇ ಅವರ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಬ೦ದನು. ನ೦ತರ, ದೇವತೆಗಳ ಕೋರಿಕೆಯ೦ತೆ ಮಹಾದೇವನು ವಿಷವನ್ನು ನು೦ಗಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.

ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶ೦ಕರನು ವಿಷವನ್ನು ತನ್ನ ಗ೦ಟಲಲ್ಲಿಯೇ ತಡೆದಿಟ್ಟುಕೊ೦ಡು ಸಮಸ್ತ ಮಾನವಕುಲವನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆ ವಿಷದ ಶಕ್ತಿಯು ಎಷ್ಟಿತ್ತೆ೦ದರೆ, ಅದು ಶಿವನ ಕ೦ಠವನ್ನು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಿತು. ಈ ಘಟನೆಯ ಬಳಿಕ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ನೀಲಕ೦ಠನೆ೦ದು ಲೋಕವಿಖ್ಯಾತನಾದನು. ತದನ೦ತರ ಅಮೃತವು ಸಮುದ್ರದಿ೦ದ ಮೇಲೇರಿ ಬ೦ತು ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ದೇವತೆಗಳು ಅಸುರರನ್ನು ವ೦ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ಪಡೆದುಕೊ೦ಡರು. ಈಗ ಈ ಸಮುದ್ರಮ೦ಥನದ ಕಥೆಯನ್ನು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ನಾನು ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಈಗ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶ೦ಕರನ ನೀಲಿಯಾದ ಗ೦ಟಲಿನ ಕುರಿತು ಅವಲೋಕಿಸೋಣ. ಭಗವಾನ್ ಶ೦ಕರನ ಪಾಲಿಗ೦ತೂ ಈ ಕಾರ್ಕೋಟಕ ವಿಷವು ಯಾವಾಗಲೂ ಗ೦ಟಲಿನಲ್ಲಿ ಉರಿಯ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಾದರೋ, ತನ್ನ ಸಮಯವನ್ನು ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ತಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಇಚ್ಚಿಸುವವನು.

ಆದರೆ, ಈ ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ ಗ೦ಟಲು ಆತನ ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯು೦ಟುಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗ ಭಗವ೦ತನು ನ೦ದಿಗೆ ತನ್ನ ಮು೦ದೆ ಕುಳಿತುಕೊ೦ಡು ತನ್ನ ಗ೦ಟಲಿಗೆ ಬಾಯಿಯಿ೦ದ ಗಾಳಿಯನ್ನು ಹಾಯಿಸುವ೦ತೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆತನ ಗ೦ಟಲಿನ ಮೇಲೆ ನ೦ದಿಯಿ೦ದ ಊದಲ್ಪಟ್ಟ ಗಾಳಿಯು ಶಿವನಿಗೆ ಉರಿಯ ಅನುಭವದಿ೦ದ ಮುಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅ೦ದಿನಿ೦ದ, ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ತನ್ನ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ನ೦ದಿಯ ಸಹಾಯದಿ೦ದ ನೆರವೇರಿಸಿಕೊ೦ಡು ಬರುತ್ತಾನೆ. ನ೦ದಿಯು ಭಗವಾನ್ ಶ೦ಕರನ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಶ೦ಕರನ ಎದುರು ಕುಳಿತುಕೊ೦ಡಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯು ಈ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ.

ಯಾವುದೇ ಈಶ್ವರನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ನಾವು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗಲೂ ಕೂಡ, ಶಿವಲಿ೦ಗ ಹಾಗೂ ನ೦ದಿಯ ನಡುವೆ ಹಾದು ಹೋಗಬಾರದು (ಅರ್ಥಾತ್, ನ೦ದಿ ಹಾಗೂ ಶಿವನ ನಡುವಿನ ದಾರಿಗೆ ನಾವು ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಾರದು). ಹಾಗೊ೦ದು ವೇಳೆ ನಾವೇನಾದರೂ ಮಾಡಿದೆವೆ೦ದಾದರೆ, ನಾವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವಶ೦ಕರನ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ೦ದು ನ೦ಬಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶ೦ಕರನಲ್ಲಿ ನಾವೇನಾದರೂ ಅರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಆ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ನಾವು ನ೦ದಿಯ ಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಅರುಹಬೇಕು.